Staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) heeft onlangs het wetsvoorstel voor een gedragscode tegen ongewenst gedrag opengesteld voor internetconsultatie. Dit voorstel verplicht werkgevers met 10 of meer werknemers om een gedragscode voor ongewenst gedrag op te stellen. Het doel is om een sociaal veilige werkomgeving te creëren voor elke werknemer.
Als OnzeVertrouwenspersoon.nl kunnen we je helpen bij het implementeren van deze gedragscode en het ondersteunen van je organisatie tijdens dit proces.
Waarom een gedragscode opstellen?
Ongewenste omgangsvormen zoals pesten, discriminatie, seksuele intimidatie en geweld komen helaas in veel werkomgevingen voor. Dit kan tussen collega’s onderling zijn, maar ook tussen leidinggevenden en medewerkers, of zelfs in de relatie met derden. Een gedragscode tegen ongewenst gedrag helpt een veilige werkomgeving te waarborgen. In een veilige werkomgeving zijn er veel voordelen: meer werkplezier, minder verzuim, betere werkkwaliteit en hogere productiviteit. Door een gedragscode op te stellen, geef je duidelijk aan dat je ongewenst gedrag serieus neemt en niet tolereert. Het biedt medewerkers duidelijkheid over wat zij kunnen verwachten en geeft houvast om ongewenst gedrag aan te spreken.
Statistieken ongewenst gedrag in gedragscodes
Uit een onderzoek uit 2018 dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft laten uitvoeren, volgde dat ongeveer 50% van de Nederlandse organisaties een gedragscode had. Van de organisaties die een gedragscode hadden, had 79% in de gedragscode iets opgenomen over (ongewenste) omgangsvormen. Dit was ongeveer 38% van de bedrijven.
De uitwerking van de gedragscode
Het opstellen van een gedragscode is essentieel voor zowel werkgevers als werknemers. De verwachting is dat een goede gedragscode leidt tot minder ongewenst gedrag en daardoor ook minder negatieve gevolgen, zoals stress, ziekteverzuim en verstoorde werkverhoudingen.
Het wetsvoorstel stelt dat de gedragscode onder andere moet bevatten:
- Voorlichting voor medewerkers over de inhoud van de gedragscode.
- Duidelijke uitleg over wat onder ongewenst gedrag wordt verstaan.
- Wat medewerkers kunnen doen wanneer ze te maken krijgen met ongewenst gedrag.
- De maatregelen en sancties bij overtredingen van de gedragscode.
Werkgevers kunnen samen met de medezeggenschap invulling geven aan deze aspecten, maar de wet biedt ook ruimte voor maatwerk, zodat de inhoud van de gedragscode kan worden afgestemd op de specifieke situatie van jouw organisatie.
De rol van de vertrouwenspersoon
De externe vertrouwenspersonen van OnzeVertrouwenspersoon.nl spelen een cruciale rol bij het uitrollen van de gedragscode binnen jouw organisatie. Zij kunnen je begeleiden bij het implementeren van de gedragscode en zorgen dat deze goed aansluit bij de werkvloer. Ook bieden zij medewerkers een veilig en vertrouwelijk aanspreekpunt voor het melden van ongewenst gedrag.
Daarnaast kunnen de vertrouwenspersonen je organisatie helpen om de gedragscode actueel en levend te houden. Dit betekent dat de code regelmatig moet worden herzien en aangepast wanneer dat nodig is, zodat deze relevant blijft voor de cultuur en situatie binnen je bedrijf. Een workshop ongewenste omgangsvormen die op maat samengesteld wordt voor organisaties draagt ook bij aan de actualiteit op de werkvloer.
Wat zegt de Arbowet?
Volgens de Arbowet hebben werkgevers de zorgplicht om werknemers te beschermen tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA). PSA ontstaat onder andere door een te hoge werkdruk of ongewenst gedrag op de werkvloer. Dit wetsvoorstel maakt het nu verplicht om een gedragscode op te stellen als maatregel tegen PSA, wat een belangrijke stap is in het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving voor medewerkers.
Beoogde invoerdatum: 1 juli 2026
Vanaf de datum waarop deze wet gaat gelden, zijn organisaties met meer dan 10 medewerkers verplicht om een gedragscode te hebben die op dat moment ook al op de voorgeschreven wijze is geaccordeerd door de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT.
De internetconsultatie is open tot 23 maart, dus dit is het moment om input te leveren en te zorgen dat je organisatie klaar is voor de veranderingen.
Onze externe vertrouwenspersonen staan klaar om je te helpen bij het implementeren van een gedragscode, het bieden van ondersteuning bij het opstellen ervan, en het trainen van medewerkers en leidinggevenden. Zo zorg je ervoor dat ongewenst gedrag snel wordt herkend en effectief wordt aangepakt, en dat jouw organisatie voldoet aan de toekomstige wetgeving.
